Zespół jelita drażliwego (IBS) jest coraz częściej diagnozowanym zaburzeniem układu pokarmowego. Objawia się on nieprzyjemnymi bólami brzucha, wzdęciami czy biegunką.

Pośród sportowców uważa się, że jest on przyczyną większości objawów związanych z układem pokarmowym. Jeżeli podejrzewasz, że możesz mieć IBS ten wpis rozwieje Twoje wątpliwości.

Dzięki niemu dowiesz się, jakie są objawy, diagnostyka oraz przyczyny zespołu jelita drażliwego —


Spis treści:

  1. Wysiłek fizyczny a bariera jelitowa
  2. Poznaj objawy zespołu jelita drażliwego (IBS).
  3. Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego (IBS)?
  4. Szczelna bariera jelitowa — strażnik naszej odporności.
  5. Zespół jelita drażliwego (IBS) – to nie choroba to zbiór objawów.
  6. Diagnostyka zespołu jelita drażliwego — zonulina, kalprotektyna oraz lipopolisacharydy.
  7. Podsumowanie — pozbądź się dolegliwości IBS raz na zawsze!

Wysiłek fizyczny a bariera jelitowa


Powszechnie wiadomo, że umiarkowany wysiłek fizyczny wykazuje pozytywne działanie na funkcję przewodu pokarmowego. Jednak wraz ze wzrostem jego intensywności zwiększa się ryzyko wystąpienia zaburzeń mikroflory jelitowej oraz uszkodzenia bariery jelitowej.

Ryzyko uszkodzenia mikroflory jelitowej wzrasta wraz z intensywnością oraz czasem trwania wysiłku fizycznego. Stąd na wystąpienie Zespołu Jelita Drażliwego oraz negatywne skutki ze strony przewodu pokarmowego, najbardziej narażeni są sportowcy wytrzymałościowi (triatloniści, maratończycy, biatloniści, kolarze, wioślarze itp.).


Poznaj objawy zespołu jelita drażliwego (IBS).


Do najczęstszych objawów Zespołu Jelita Drażliwego, które towarzyszą intensywnym cyklom treningowym pośród sportowców, zaliczyć można:

Uczucie pełności
Bóle brzucha
Nadmierne wydalanie gazów jelitowych
Biegunki

Tab.1 Objawy Zespołu Jelita Drażliwego


Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego (IBS)?


Główną przyczyną wystąpienia Zespołu Jelita Drażliwego jest zmiana przepływu krwi w trakcie wysiłku fizycznego z jelit do mięśni.

Do pracujących mięśni, których zapotrzebowanie na tlen i substancje odżywcze wzrasta w trakcie wysiłku trafi dużo krwi, odpływającej m.in. z narządów wewnętrznych w tym jelit.

Skutkiem tego jest spadek pH w niedokrwionych jelitach oraz nasilona produkcja wolnych rodników. Dochodzi do zaburzenia równowagi oksy- oraz antyoksydacyjnej, co wyraża się nasileniem procesów niszczenia bariery jelitowej i osłabienia jej funkcji co nazywamy potocznie „przeciekającym jelitem”.

Zmiana przepływu krwi i odpływ krwi z jelit do mięśni
Spadek pH jelit
Produkcja wolnych rodników w jelitach
Zapoczątkowanie zmian destrukcyjnej tkanki jelit

Tab. 2 Przyczyny IBS


Szczelna bariera jelitowa — strażnik naszej odporności.


Szczelna bariera jelitowa jest ważnym elementem przewodu pokarmowego, gdyż stanowi element ochronny przed toksynami, bakteriami oraz innymi patogenami ze środowiska zewnętrznego obecnymi w żywności.

Jak wykazano w obrębie układu pokarmowego znajduje się dużo tkanki limfatycznej przez co jest on uważany za narząd immunologicznie aktywny. Jego rola sprowadza się do modulowania odpowiedzi układu odpornościowego oraz lokalnej reakcji obronnej.


Zespół jelita drażliwego (IBS) – to nie choroba to zbiór objawów.


Zakłócenia bariery jelitowej, doprowadzają do zwiększenia jej przepuszczalności będącej przyczyną pojawienia się zespołu jelita drażliwego. Syndrom ten nie jest określoną jednostką chorobową, a raczej zbiorem objawów o możliwie różnym patomechanizmie i patogenezie.

Dieta bogata w tłuszcze zwierzęce oraz cukry proste
Stres
Antybiotyki
Infekcje bakteryjne
Alkohol
Odwodnienie i  zaburzenia osmolalności płynów
Zmiany motoryki jelit

Tab. 3 Zidentyfikowane czynniki powodujące zwiększenie przepuszczalności jelit.

Wśród sportowców dodatkowymi czynnikami ryzyka pojawienia się zespołu IBS jest odwodnienie, zaburzenia osmolalności płynów ustrojowych oraz zmiany motoryki pojawiające się w trakcie wykonywania intensywnego wysiłku. Olbrzymią rolę, o czym trzeba pamiętać odgrywa również stres, towarzyszący zajęciom czy imprezom sportowym.

Dokładna, jak już wspomniano przyczyna zespołu jelita drażliwego nie jest znana uważa się, że znaczny wpływ mają zaburzenia bakteryjnej mikroflory jelitowej i związane z tym zaburzenia przepuszczalności jelit.


Diagnostyka zespołu jelita drażliwego — zonulina, kalprotektyna oraz lipopolisacharydy.


Diagnostyka zespołu jelita drażliwego jest trudna i niejednoznaczna. Markerem z krwi, który uznaje się za dość skuteczy wskaźnik jest zonulina. Stężenie zonuliny wzrasta we krwi wzrasta przy zwiększonej przepuszczalności jelit. Wykonuje się również pomiary stężenia kalprotektyny i lipopopolisacharydów (LPS) obecnych w kale.

Zonulina Pomiar stężenia we krwi
Kalprotektyna Pomiar stężenia w kale
Lipopolisacharyd LPS Pomiar stężenia w kale

Tab. 4 Markery diagnostyczne IBS


Podsumowanie — pozbądź się dolegliwości IBS raz na zawsze!


Zespół Jelita Drażliwego (IBS) jest rozpowszechnionym zespołem objawów. Spowodowany jest zaburzeniami przepuszczalności jelit i mikroflory jelitowej, które doprowadzają między innymi do biegunki czy wzdęć.

Zespół Jelita Drażliwego nie jest groźną dla naszego życia jednostką, lecz posiada wspólne objawy jak nowotwory czy inne poważne choroby układu pokarmowego. Stąd, warto wdrożyć odpowiednią diagnostykę i być pewnym, że nie mamy się czym martwić.

W diagnostyce laboratoryjnej zespołu jelita drażliwego stosujemy oznaczanie markerów takich jak: kalprotektyna, LPS (lipopolisacharyd) oraz zonulina.

Jeżeli myślisz, że możesz posiadać IBS warto skorzystać z pomocy Diagnosty Laboratoryjnego w zakresie doboru i interpretacji badań laboratoryjnych.


Zespół Jelita Drażliwego- najczęściej zadawane pytania FAQ


Jak mam zdiagnozować u siebie IBS?

IBS zdiagnozujesz u siebie na podstawie występowania charakterystycznych objawów takich jak: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki czy uczucie pełności, które występują bez przyczyny lub w trakcie uprawiania sportu czy stresu.
Dodatkowo powinieneś oznaczyć w laboratorium markery takie jak: zonulina we krwi, LPS czy kalprotektyna w kale.

Mam IBS, jak mogę zmniejszyć objawy choroby?

Powinieneś zadbać o dietę oraz plan treningowy oraz wyeliminować ze swojego życia niepotrzebne czynnika ryzyka takie jak stres, alkohol czy papierosy.
Następnie powinieneś się skupić na odbudowie swojej mikroflory jelit za pomocą diety oraz probiotyków.

Posiadam biegunkę oraz inne objawy IBS czy mam się czego obawiać?

Biegunka jest objawem IBS, ale może być także objawem poważnej choroby np. nowotworu. Stąd polecam Ci diagnostykę przyczyn biegunki.

Podejrzewam, że mam zaburzenia mikroflory jelit, która wpływa na IBS. Jak to potwierdzić?

Ciężko jednoznacznie to potwierdzić. Obecne badanie genetyczne kału pod kątem ilości i jakości flory bakteryjnej nie są dostatecznie wiarygodne. Warto, żebyś zadbał o dietę i wdrożył suplementację probiotykami.

Damian Ostrowski — Trener Personalny Białystok


Źródło:

Gerald J Holtmann, Alexander C Ford: Pathophysiology of irritable bowel syndrome; Lancet Gastroenterol Hepatol.; 2016; 1: 133–46

Alexander C. Ford, M.D., Brian E. Lacy, M.D., and Nicholas J. Talley: Irritable Bowel Syndrome; N Engl J Med 2017; 376:2566-2578 DOI: 10.1056/NEJMra1607547

William D. Chey,  Jacob Kurlander, Shanti Eswaran: Irritable Bowel Syndrome. A Clinical Review. JAMA. 2015;313(9):949-958. doi:10.1001/jama.2015.0954

Sultan S., Malhotra A.: Irritable Bowel Syndrome. Ann Intern Med. 2017 Jun 6;166(11):ITC81-ITC96. doi: 10.7326/AITC201706060.